Hierarchia, Hierarchy, Hiérarchie
Phẩm: tước vị cao thấp; trật: thứ tự trên dưới. Phẩm trật: tước vị hay cấp bậc trong xã hội.
Phẩm trật có gốc tiếng Latinh Hierarchia – do từ Hy Lạp Hierarkhia – được ghép bởi hieros – thánh thiêng, tư tế và archè – khởi đầu.
Phẩm trật – còn gọi là Hàng Giáo Phẩm – là một tập thể bao gồm những người có chức thánh, theo một cơ cấu có những cấp bậc khác nhau.
Cần phân biệt hai loại phẩm trật: phẩm trật theo chức thánh (giám mục, linh mục, phó tế) (x. GH 28) và phẩm trật theo quyền tài phán (giáo hoàng, thượng phụ, giáo trưởng, giám mục, cha xứ) (x. Dubost Michel, ed., Théo, l’encyclopédie catholique pour tous, Droguet – Ardant/ Fayard, Paris, 1992)). Tuy nhiên, chỉ có phẩm trật theo chức thánh được Công đồng Vaticano II đề cập đến.
Mục đích của phẩm trật trong Giáo hội là để “phục vụ anh em mình để mọi người thuộc Dân Thiên Chúa… đạt đến phần rỗi” (GH 18).
“Từ nơi Ðức Kitô, các Giám mục và linh mục lãnh nhận sứ vụ và khả năng (‘quyền thánh chức’) để hành động trong cương vị Đức Kitô là đầu (in persona Christi Capitis), còn các phó tế lãnh nhận sức mạnh phục vụ dân Thiên Chúa, qua ‘việc phục vụ’ Lời Chúa, Phụng Vụ và việc bác ái, trong sự hiệp thông với Giám mục và hàng linh mục của ngài” (GLHTCG 875).
Tiểu ban Từ vựng – UBGLĐT/HĐGMVN
