MỤC
VỤ GIA ĐÌNH
Mối liên
hệ giữa tình yêu và đau khổ trong hôn nhân
Khi nghĩ và nói về tình
yêu, thường ta liên tưởng tới sự rạng rỡ của mùa xuân, tới vẻ đẹp tươi mới của
hoa lá, tới hương vị ngọt ngào của nụ hôn… Tuy nhiên, lại có câu “Biết yêu là
khổ, nhưng không yêu thì chết”. Và một danh nhân đã nói: “Yêu là ký kết với đau
khổ” (Mme de Cohin). Dường như sự đau khổ đã gắn kết với tình yêu như bóng với
hình. Cũng vì lý do đó mà có người đã nhận định: “Người ta hưởng được hạnh phúc của tình yêu trong những đau khổ của nó gây ra hơn là những sung sướng nó đem
lại” (Dulos).
Vậy thử hỏi có mối liên hệ nào giữa tình yêu và
đau khổ không?
Chúng ta biết rằng, bản chất của tình yêu không
phải đau khổ. Đau khổ không tác tạo nên tình yêu, nhưng nó là cách để duy trì,
thể hiện và phát triển tình yêu. Ca dao VN có câu: “Yêu nhau mấy núi cũng trèo
/ mấy sông cũng lội mấy đèo cũng qua” hay “Yêu nhau trăm sự chẳng nề / một trăm
chỗ lệch cũng kê cho bằng”. Mặc dù biết yêu là khổ, nhưng thà rằng đau khổ mà
có tình yêu còn hơn là mất tình yêu. Vì mất tình yêu là mất tất cả.
Có thể nói, đau khổ là gia vị của tình yêu và nhờ
nó mà tình yêu có một ý nghĩa đặc biệt. Đó là sự hy sinh vì người yêu, là sự
dâng hiến cho người yêu và sự hòa hợp với người yêu.
Hy sinh
vì người yêu
Chúng ta biết, hy sinh có hai nghĩa, nghĩa
thứ nhất là chết (ngừng mọi hoạt động của cơ thể), nghĩa thứ hai là chịu thiệt
hại, mất mát quyền lợi về vật chất, tinh thần hoặc một bộ phận nào đó trên cơ
thể nhằm một mục tiêu cao cả hoặc một lý tưởng tốt đẹp (Theo Wikipedia).
Sự hy sinh trong tình yêu luôn hàm chứa sự đau
khổ, mất mát, thiệt thòi.
Tình yêu trong hôn nhân đòi hỏi đôi bạn phải hy
sinh hết mình vì bạn đời của mình và vì hạnh phúc gia đình. Đó là cách chứng
minh tình yêu cụ thể nhất. Thánh nữ Têrêxa Hài Đồng Giêsu đã nói: “Yêu là hy sinh, chưa hy sinh thì chưa gọi là
yêu”. Hy sinh cũng là điều kiện để bảo tồn và gia tăng sự hiệp thông, hiệp
nhất trong gia đình. Như khẳng định sau đây: “Chỉ có một tinh thần hi sinh cao cả mới giúp gìn giữ được và kiện toàn
được sự hiệp thông trong gia đình. Thực vậy, sự hiệp thông này đòi hỏi mọi
người và mỗi người biết quảng đại và mau mắn mở lòng ra để thông cảm, bao dung,
tha thứ cho nhau và hòa giải với nhau”. [1]
Người ta thường nói ví von rằng hoa hồng nào mà
chẳng có gai. Cuộc tình nào mà chẳng có nước mắt và đau khổ. Hôn nhân đích thực
không phải là thiên đàng của những mộng mơ, viễn tưởng mà trái lại đó là một
trường đào tạo, một cuộc chiến đấu cam go của những anh hùng. Như có người đã
nói: “Hôn nhân không phải là luống hồng
mà là bãi chiến trường” (Danh ngôn).
Thực vậy, khi bước vào đời sống hôn nhân gia đình
là chúng ta chấp nhận đi vào con đường khổ giá, con đường mà Chúa Giêsu đã mời
gọi mọi môn đệ cùng đi với Ngài. Tác giả D. Wahrheit đã chia sẻ: “Ngày thành hôn trước mặt Giáo hội, hai người
nam nữ nên vợ nên chồng. Bí tích hôn phối đưa hai người lên đường, hé mở cho họ
thấy sự thánh thiện mà tay trong tay họ cùng nhau đạt tới. Cuộc lễ long trọng
trong nhà thờ mới chỉ là một khởi hành. Đức tin không là một cây đũa thần để họ
làm phép lạ. Họ chỉ biết rằng, con đường mà trên đó họ cùng nắm tay tiến bước
với Chúa Kitô là một con đường hẹp. Con đường ấy được trải đầy những thập giá
mà họ phải vác lấy từng ngày…” [2]
Như vậy, nếu phải chiến đấu, phải nỗ lực để có
được một tình yêu chân chính trong một cuộc hôn nhân bền vững, thì ta phải dõi
theo những gì mà Chúa đã dạy. Ngài đã nói: “Không
có tình thương lớn hơn tình thương của người hi sinh mạng sống mình cho bạn
hữu” (Ga 15,13). Sự đau khổ và sự chết của Đức Ki-tô đã giải thích cho ta
hiểu rằng vì yêu và vì hạnh phúc của chúng ta, Ngài đã hi sinh đến chết (x. Ga
10,17; Pl 2,8). Đó là một Tình Yêu đích thực, tình yêu có sức mạnh cứu chuộc,
thăng hoa và biến đổi.
Tình yêu còn có một sức mạnh sâu xa nữa, đó là sự
dâng hiến, trao ban, chia sẻ nữa.
Dâng hiến
cho người yêu
Dâng hiến, nghĩa là cho đi những gì thuộc về mình,
không phải chỉ là những thứ bình thường như của cải vật chất, của cải tinh
thần, mà ngay cả sự sống và những gì liên quan tới nó cũng được trao ban. Trong
hôn nhân, sự dâng hiến thật là cao cả, vĩ đại và không gì so sánh được.
Tuy nhiên, sự dâng hiến của vợ chồng Ki-tô hữu
không chỉ hiểu đơn giản là sự trao thân gửi phận, hay là sự trao tặng thân xác
cho nhau, nhưng trên hết phải dõi theo sự tự hiến của Đức Ki-tô cho Hội thánh
là hiền thê của Ngài.
Thực vậy, “Vấn đề chỉ được giải quyết khi
chúng ta bắt đầu đề cập và phổ biến quan điểm dâng hiến theo Kitô
giáo. Khi sự dâng hiến của Đức Kitô cho nhân loại được đưa lên thành
mẫu mực, trở thành qui chuẩn thì mới có thể thay đổi hành vi của
con người. Để đạt được mục tiêu đó, việc giáo dục giới tính theo
lứa tuổi, việc dạy hôn nhân gia đình, dạy giáo lí phải kết hợp với
giáo dục nhân bản Kitô giáo và tình dâng hiến trọn vẹn của Chúa Kitô
cũng phải được đề cập một cách đồng thời.
“Dâng hiến sẽ không còn nặng tính toán ích
kỉ. Dâng hiến không còn hệ lụy ở việc ‘trao thân cho nhau’ mới là dâng
hiến đúng nghĩa. Dâng hiến phải bắt đầu từ trong tình yêu thực sự,
đó là một tình yêu tất cả vì hạnh phúc của người mình yêu. Tình
yêu đó khi hiến dâng là trao ban tất cả mà không cần nhận lại, là
gìn giữ cho nhau và hướng đến một tương lai chung thủy hạnh phúc. Dâng
hiến đúng nghĩa cũng mang trong nó đau thương của Thập Giá, đó là sự
hi sinh những đòi hỏi của xác thịt nặng nề, sự kiềm chế những ước
muốn dung tục và chiến đấu với những cạm bẫy quyến rũ của Satan…”
[3]
Hòa hợp
với người yêu
Có người nói, chết cho người yêu không khó bằng
sống với họ. Điều đó có nghĩa là để hôn nhân bền vững lâu dài, thì ta phải chấp
nhận sống hòa hợp với bạn đời. Không phải chỉ trong vài năm, mà là suốt cả đời.
Đó là một yêu cầu cơ bản thiết yếu mà không ai có thể được miễn trừ.
Chúng ta đều biết rằng trong đời sống hôn nhân gia
đình không gì quý hơn niềm hạnh phúc và sự hòa thuận bền vững lâu dài, bởi vì “Tất cả kho tàng trên trái đất này không thể
sánh bằng hạnh phúc gia đình” (Caldéron). Chính vì hạnh phúc là điều quý
giá như vậy mà người ta đã phải hi sinh, lao nhọc, khổ đau để có thể có được và
nhất là để nuôi dưỡng và duy trì lâu dài.
Tuy nhiên trên thực tế, đã có khá nhiều người phải
chấp nhận hạnh phúc vượt khỏi tầm tay mình. Đó là mảng tối của hôn nhân và là
bi kịch của con người. Quả vậy, cuối cùng thì “người ta chỉ hiểu được giá trị của hạnh phúc khi đã mất nó “. Vì
một lý do nào đó, người ta đã vô tình đánh mất thực tại tươi đẹp của cuộc hôn
nhân mà chính họ đã vun đắp xây dựng. Cái thực tại đó là, “Đôi chim trong một tổ ấm; đôi con tim trong một lồng ngực; hai tâm hồn
trong một liên minh bền vững làm bằng yêu thương và cầu nguyện, sẽ ngày càng
bền chặt, ngày càng đầy phước” (Dora Greenwell).
Một liên minh bền vững ngày càng bền chặt sẽ là
điều có thật nếu trong cuộc sống hôn nhân gia đình người ta biết sống hòa với
nhau. Đó là dấu chỉ và biểu hiện của một tình yêu trung thực, trong sáng và sâu
sắc nhất. Văn hào J.J Rousseau đã nói một câu ngắn gọn và đầy ý nghĩa như sau:
“Định nghĩa tiếng YÊU thật giản dị, nó là
sự hòa hợp giữa hai tâm hồn trai và gái ”.
Chúng ta có thể liên tưởng đến năm chữ “Hòa” trong
đời sống gia đình. Đó là hòa thuận, hòa hợp, hòa hoãn, hòa bình và hòa đồng.
Một cuộc hôn nhân hạnh phúc không xây dựng trên nền tảng tiền bạc hay điều kiện
vật chất này nọ mà là trên mối tương quan êm ấm giữa hai vợ chồng. Mối tương
quan ấy có được là do đôi bạn luôn biết tùng phục, yêu thương và kính trọng
nhau, căn cứ lời khuyên nhủ của thánh Phaolô, như sau: “Người làm vợ hãy phục tùng chồng, như thế mới xứng đáng là người thuộc
về Chúa. Người làm chồng hãy yêu thương chứ đừng cay nghiệt với vợ…” (Cl
3,18-19).
Quả vậy, tình yêu chân chính, lòng quảng đại, sự
bao dung, tinh thần trách nhiệm, sự chung thủy… luôn là những điều kiện cần
thiết bảo đảm cho một cuộc hôn nhân lâu bền, hạnh phúc. Người Kitô hữu trưởng
thành luôn biết bảo vệ và trân trọng cuộc hôn nhân của mình như một ơn huệ và
ơn gọi đến từ Thiên Chúa. Họ vui mừng hãnh diện vì được cộng tác và chia sẻ
công việc của Thiên Chúa. Họ được nên thánh, được góp phần xây dựng và phát
triển những “Hội thánh tại gia” là những gia đình đạo đức, hạnh phúc đích thực,
họ loan báo Tin Mừng cho thế giới bằng đời sống chứng tá sáng chói và nổi
bật./.
Aug. Trần Cao Khải
Nguồn: Truyền thông HĐGMVN
_________________
[1] Đức
thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Tông huấn về những bổn phận gia đình Kitô hữu
/FC số 21
[2] Cẩm Nang Hạnh phúc Gia đình Kitô, trang
227-228
[3] Peter Thái Hùng, “Hiến dâng đúng nghĩa Ki-tô
giáo”, nguồn: giaophanlangson.org
